سال های میانی قرن هجدهم. دوران عجیب و موثری در تاریخ است. دوران پادشاهان پنجاه ساله. عصر ناپلئون، ویکتوریا و ناصر الدین شاه. فرانسه در رقابت با انگلستان در جذب حداکثر منابع موجود در زمین بود. پدر کارنو پیروز اصلی میدان های زمینی و معروف به طراحی پیروزی نام فرزند خود را به دلیل اشتیاقش به فرهنگ ایران سعدی گذاشته بود. ملی گرایی در اوج خود تمام انگیزه های یک فرد را مشخص میکرد. سعدی از بچه گی با نام و عشق فرانسه بزرگ شده بود. سر وات توانسته بود ماشینی بسازد که برتری بلامنازع انگلیسی ها را در دریا در پی داشت. ماشین بخار او توانسته بود به اندازه هزار مرد کار را با یک دیگ بخار انجام دهد. سعدی که حالا یک مهندس سی ساله بود. گفته بود اگر ماشین بخار را از انگلستان بگیرم او هیچ چیزی ندارد. این نگاه انقلابی او و تحقیق بر روی ماشین بخار. نه تنها توانست روش کار این ماشین را تشخیص دهد. بلکه توانست دلیل بازدهی بیش از اندازه کم آن را پیدا کند. او در شصت صفحه پیچیده ترین ماشین ساخته شده آن زمان را مهندسی کرد. فرانسه در اوج سختی بود. سعدی که پسر عموی رئیس جمهور فرانسه به حساب می آید و پدرش سرلشگر فرانسه بود. تمام این سالهای سخت زندگی را با نصف حقوق گذراند. بدون آنکه به خاطر این اقدام او از او تقدیری شود. شجاعانه به مرکز شیوع بیماری وبا که 20 هزار قربانی گرفته بود آمد تا دلیل شیوع بیماری را کشف و اثر ان را خنثی کند. فردای آن روز جسد سیاه او را با تمامی یاد داشت های مهندسی اش سوزاندند. او تنها سی و شش سال سن داشت.

ایران این زمان به فرانسه آن دوران شباهت های زیادی دارد. همه ما قبول داریم که منابع و توان کافی برای بهترین بودن را داریم. این باور البته خیلی محبوب مجذوبان غرب نیست. باوری که از ویژگی های دوران امام خمینی(ره) است. این باور در میان شهدای ما مهندسی شده است و این روزها زمان زیارت از ایشان است. شباهت عجیب بچه های جنگ به کارنو این است که بیش از شعار عمل میکردند. این البته به معنی بی تفاوت بودن نسبت به اطراف نیست. اما واقعیت اینجاست که سعدی کارنو یک حزب اللهی به تمام عیار به حساب می اید و بیش از آنکه به دنبال فرانسوی کردن علم انگلیسی باشد. با درک ماشین وات توانست علم را در فرانسه گسترش دهد. با این کار در حدی که میتوانست به کشور و انقلاب فرانسه کمک کرد. و در آخر هم به عنوان یک کشته شده در راه علم و کشور اثر خود را بر نسل فرانسه گذاشت. حقیقت آن است که ما در این دوران بیشتر سعی میکنیم شعر سعدی را از حفظ بخوانیم تا به آن عمل کنیم. گویا خواندن شعر سعدی حقوق کامل دارد و عمل کردن به آن حقوق نصف. یاد شهدای دانشگاه صنعتی شریف خصوصا شهید احمدی روشن گرامی باد.

سایت روزنامه شریف: daily.sharif.ir