چرا از صندوق وقف غافلیم؟
6 دی 1393 1393-10-06 21:12چرا از صندوق وقف غافلیم؟
صندوق موقوفات(financial endowment) یک اصطلاح اصالتاً دانشگاهی است. معاونت وقف ثروتمندترین دانشگاه جهان، هاردوارد توانسته طی ۸ سال گذشته ۲۵ درصد به ارزش صندوق آن بیافزاید. در نتیجه ارزش این صندوق به بیش از ۳۰ میلیارد دلار رسیده است. مرکز مدیریت سرمایهگذاری این دانشگاه (HMC) در طول ۲۵ سال گذشته سالانه ۱۲ درصد! سود به این صندوق برگردانده است. دانشگاه ویرجینیا کلمبیا از سال ۲۰۰۵ ارزش صندوق خود را ۶ برابر کرده است. دو اصل مهم در این صندوق ها صیانت از اموال واقفان و عدم استفاده بی قائده از این اموال است. دانشگاهها نمیتوانند بیش از ۵ درصد ارزش صندوق را از سود آن برداشت کنند. در نتیجه تمامی ۸۰ دانشگاه آمریکایی که بیش از ۱ میلیارد دلار در صندوق وقف خود دارند بیش از نرخ رشد کشورشان صندوق های خود را توسعه داده اند. دانشگاه ایلیونز برای اطمینان بخشی به واقفان ۹۰ درصد صندوق خود را در سرمایه گذاریهای کم ریسک و ۱۰ درصد را در شرکتهای دانش بنیان سرمایهگذاری میکند. محل خرج این صندوقها هم منطبق بر اساسنامه آن محدود به حمایت از علم و پژوهش و البته بیشتر به صورت اعتبار آموزشی و پژوهشی به دانشجویان است که در بسیاری از موارد به صورت وام های بلند مدت صورت میگیرد.
یکی از برکات ادعای حکومت دینی این است که فرهنگهای غلط دینداری خود را با توجه به نیازهای دین اصلاح کنیم. در روستاهای طالقان و برخی دیگر از نقاط کشور مرسوم بود زمینها را برای جلوگیری از رسیدن به فرزندان دختر وقف خاص اولاد ذکور میکردند! چند سال پیش زنی در رشت املاک خود را وقف گسترش فناوری هسته ای در کشور کرد. برخی از واقفین املاکی را تهیه کرده و وقف سکونت دانشجویان میکنند. نمونه آن خوابگاه جدید دانشگاه تهران است. دانشگاه کاشان با دهها سال اطمینان سازی و ایجاد شبکهای از واقفین و البته جامعه مخاطب خوب توانسته در این زمینه پیشتاز باشد. دانشگاه شریف هم از وقف بی بهره نیست. ساختمان خارک یکی از این نمونههاست. اما صندوقهای وقف با سازماندهی به واقفین این امکان را میدهند که اولاً با بضاعت کم هم در وقف شرکت کرده و اوراق وقف داشته باشند و دوماً اطمینان داشته باشند که اثر گذاری این وقف دائمی خواهد بود. مرحوم مقیم کاشانی، ۵۰ سال پیش از تاسیس هاردوارد سند وقف مدرسه مقیمیه را به تأیید علمایی همچون علامه مجلسی رسانده است. در این وقف نامه اموالی برای استخدام استاد، هزینه دانشجویان و حتی بخشی برای سفر ایشان در نظر گرفته شده است که میتوانند بودجه کل دانشگاه ما را تأمین کنند.