ساختار کوته نویسی آوایی – ساکاو
17 خرداد 1388 1402-01-17 21:20ساختار کوته نویسی آوایی – ساکاو
شبررسی کوته نویسی آوایی ساختاریافته ترکیبات سه جزیی زبان فارسی با نگرش ترجمه کوته نویسی های بیگانه
مقدمه
حفظ زبان و ادب فارسی یکی از وظایف معاصر ایرانیان است. حجوم فرهنگ های مختلف و گاهی مخالف فرهنگ ایرانی اسلامی و لزوم مقابله با تهاجمات فرهنگی یکی از مسایل مهم جامعه فرهنگی کشور است. پس هر حرکتی که به تقویت عناصر فرهنگی و خصوصا زبان فرهنگ ایران یعنی زبان فارسی بیانجامد به نوعی مقابله با این تهاجم و حفظ و گسترش فرهنگ فارسی است. از طرف دیگر با رشد علم و فناوری های مختلف و نیاز به ایجاد کلمات جدید، کوته نویسی نویسی به عنوان یک راه حل مورد توجه در زبان های دیگر کاربرد بسیاری دارد. اما در زبان فارسی با توجه به ساختار آوا پذیر آن امکان استفاده از کوته نویسی نویسی غیر آوایی پایین بوده و ساختاری برای تولید کوته نویسی های اوایی نیز وجود ندارد. مقاله زیر پژوهشی آماری بر یک قائده کوته نویسی سازی آوایی ساده در زبان فارسی است که به تحلیل نتایج حاصل از اجرای این قائده در بیش از 700 ترکیب مختلف پرداخته است. به جهت تمرکز بر نتایج این کوته نویسی نویسی فارسی از ترکیبات سه کلمه ای استفاده شده است. اما بخشی به مثال های دو کلمه ای و چهار کلمه و بیشتر نیز پرداخته است.
پیشگفتار
زبان و ادب فارسی از دیرباز زبان فرهنگ ایرانی و بلکه فرهنگ اصیل اسلامی بوده است. زبان فارسی با خاصیت آوا گرایی و سبک خوانی، زبان مهر و دوستی لقب گرفته است.
انواع کوته نویسی سازی
کوته نویسی سازی به دو نوع کلی تقسیم میشود. نوع غیر آوایی و نوع آوایی. در نوع غیر آوایی الفبای ابتدایی هر کلمه به صورت مجزا و با نقطه نشان داده میشود. معروفترین این کوته نویسی در فارسی مربوط به عبارت های ب.م.م و ک.م.م که به ترتیب کوته نویسی عبارت های بزرگترین مقسوم علیه مشترک و کوچکترین مضرب مشترک میباشند است. و به ندرت میتوان کوته نویسی دیگری که درجامعه جا افتاده باشد پیدا کرد. در انگلیسی به دلیل اینکه حروف، جدا از هم نوشته میشوند و همچنین با توجه به فرهنگ سازی گسترده صورت گرفته در این زمینه استفاده از این کوته نویسی نویسی بسیار رایج است.
در مقابل نوع دیگری از کوته نویسی سازی وجود دارد که از عبارت یک کوته نویسی آوایی ارایه میدهد. در لاتین ؟؟ در فارسی نیز بیشتری اقبال
در ژاپنی نوعی کوته نویسی سازی به نام ریاکوگو
کوته نویسی سازی در زبان فارسی
مقبولیت کوته نویسی سازی
آزمایش 100 ترکیب سه کلمه ای فارسی تصادفی
به صورت رندم 1000 کلمه از صفحه علمی خبرگزاری فارس تاریخ 1 تا 12 آذر 1388 انتخاب شد. دلیل انتخاب صفحه علمی گستردگی بیشتر کلمات و همچنین نا آشنا تر بودن کلمات این نوع اخبار بود. متن 50 خبر استخراج شد. 4584 کلمه استخراج شد. 128 عدد لغات غیر فارسی و عدد بودند. با حذف کلمات تکراری 1352 کلمه بدون تکرار استخراج شد. تعداد 611 کلمه به دلیل گنگ بودن، اسم نبودن (مانند ضمیر ها و افعال)، جمع بودند، مشابه بودن (مانند الکترود و الکترودی) و بیگانه بودن (مانند پریز و پلاسبو) حذف شدند. تعداد 741 کلمه به عنوان اجزای ترکیب انتخاب شدند. به صورت رندم اجزای سه کلمه ای تشکیل شدند. 100 ترکیب اول از 247 ترکیب حاصل مورد بررسی قرار گرفتند. طبق قوانین پیشنهادی کوته نویسی ساخته شد. از میان 100 کوته نوشته، 54 کوته نوشته با آوای مطلوب (مانند مُذان برای متناوب ذخیره انبوه) تشخیص داده شد. 41 کوته نوشته با آوای ممکن (مانند گِجُتا برای گره جو ترسیب) تشخیص داده شد. و 4 کوته نوشته با آوای دشوار(مانند احمِحا برای احتیاج مثال حائز) تشخیص داده شد.
جدول صد ترکیب رندم لغات استفاده شده در بخش علمی خبرگزاری فارس
کوته نویسی برگردان پیشنهاد فرهنگستان برای کوته نویسی های ترکیبات لغوی بیگانه
کوته نویس بیگانه | رشته | ترکیب بیگانه | برگردان فارسی ترکیب | کاساور |
AGA | تغذیه | appropriate for gestational age | مناسب برای سن جنینی | مُسِجا |
C2B | کامپوتر | Consumer-to-business | فرد به شرکت | فابِشی |
CAP | غذا | Controlled atmosphere storage | بسته بندی با جو کنترل شده | باجاکو |
CAT | هواشناسی | Clear-air turbulence | تلاطم هوای صاف | تاهاصا |
CGI | سینِما | computer-generated image | تصویر رایانه ای | تارا |
CGR | کشاورزی | crop growth rate | سرعت رشد محصول | سُرُما |
CIO | کتابداری | Chief information officer | کارشناس ارشد اطلاعات | کارِط |
CPI | مدیریت پروژه | cost performance index | شاخص عملرکرد هزینهای | شاعاها |
CVR | هوایی | Cockpit voice recorder | دستگاه ضبط صدای | داضاصی |
FDR | هوایی | Flight data recorder | پرواز نگار | —[1] |
GPS |
پیوست۱: ساختار کوته نویسی آوایی – ساکاو
[1] برای این کوته نویس بیگانه معادل یک کلمهای انتخاب شده است